تست خواب یک آزمون غیرتهاجمی است که در طول شب اجرا می‌شود و امکان نظارت پزشک را بر فعالیت‌های مغزی و بدنی شخص در هنگام خواب فراهم می‌کند. این آزمون در آزمایشگاه‌های خواب که در بیمارستان‌ها و مراکز مخصوص برگزار می‌شوند، صورت می‌گیرد. در این آزمایشگاه‌ها، شرایطی برای خوابیدن در شب فراهم می‌شود و تجهیزاتی مانند الکترودها و سنسورها برای ثبت فعالیت‌های مغزی، ضربان قلب، تنفس و سایر علائم بدنی شخص استفاده می‌شود. این آزمون به پزشکان کمک می‌کند تا اطلاعات مربوط به خواب و اختلالات مربوطه را بررسی کنند و تشخیص و درمان مناسب را برای بیماران تهیه نمایند.
دلایل انجام تست خواب
تست خواب برای تشخیص و ارزیابی اختلالات خواب انجام می‌شود. برخی از دلایل انجام این آزمون شامل موارد زیر می‌شوند:
- آپنه خواب و اختلالات تنفسی: این تست برای تشخیص و ارزیابی آپنه خواب و سایر اختلالات تنفسی در طول خواب استفاده می‌شود. در آپنه خواب، تنفس بیمار در مدت زمان خواب به طور مکرر قطع می‌شود. این اتفاق می‌تواند منجر به کاهش اکسیژن رسانی به مغز و مشکلات دیگری مانند خستگی و خواب آلودگی در طول روز شود.
- اختلالات حرکتی خواب: پلی سومنوگرافی برای تشخیص و ارزیابی اختلالات حرکتی خواب نظیر سندرم پای بی‌قرار و حرکات ناهنجار دیگری که در طول خواب رخ می‌دهد، استفاده می‌شود.
- بی خوابی مزمن: اگر شما مشکل بی خوابی مزمن دارید، این تست می‌تواند به پزشک کمک کند تا علت این مشکل را تشخیص داده و درمان مناسب را برای شما تجویز کند.
- نارکولپسی: نارکولپسی یک اختلال خواب است که با حملات ناگهانی و غیرقابل کنترل همراه است. پلی سومنوگرافی می‌تواند به تشخیص نارکولپسی کمک کند و در تهیه برنامه درمانی مناسب برای مدیریت این وضعیت کمک کننده باشد.
- رفتارهای غیرطبیعی در خواب: اگر شما خلق و خو و رفتارهای غیرطبیعی در خواب دارید، انجام پلی سومنوگرافی می‌تواند به تشخیص و ارزیابی این مشکل کمک کند.
- مشکلات دندانی مرتبط با خواب: برخی از مشکلات دندان و فک و صورت نیز بر کیفیت خواب تاثیرگذار هستند. پلی سومنوگرافی می‌تواند در تشخیص و ارزیابی مشکلات دندان مانند براکسیسم (جویدن دندان‌ها در طول خواب) و خروپف مفید باشد.
بیشتر بخوانید: علت تعریق شبانه در مردان
نحوه انجام تست خواب یا پلی سومنوگرافی
در پلی سومنوگرافی، معمولا از یک روش به نام PSG (Polysomnography) استفاده می‌شود. در این روش، بیمار باید یک شب در مرکز خواب یا بیمارستان بخوابد و در طول شب، اطلاعات مربوط به فعالیت‌های بیولوژیکی و فیزیولوژیکی خواب او بررسی شود. این اطلاعات با استفاده از الکترودها و سایر دستگاه‌های تخصصی ثبت می‌شوند. داده‌های PSG قابلیت ارائه اطلاعات متنوعی درباره خواب و مشکلات مرتبط با آن را دارند. برخی از اطلاعاتی که می‌توان از داده‌های PSG بدست آورد عبارتند از:
- میزان تاخیر در به خواب رفتن: با تحلیل الکتروانسفالوگرافی (EEG) می‌توان زمانی که فرد به خواب می‌رود را تعیین کرد و مشکلاتی مانند بی خوابی را شناسایی نمود.
- مراحل خواب: با تحلیل EEG، می‌توان مراحل مختلف خواب را شناسایی کرد.
- کیفیت خواب: با تحلیل داده‌های مختلف PSG، می‌توان میزان کیفیت خواب را ارزیابی کرد. این کار شامل ارزیابی میزان بیداری در طول شب، تعداد بیدار شدن در طی خواب و مدت زمانی است که بیمار در حال خواب عمیق است.
- نامنظمی‌های تنفسی: با تحلیل الکترومیوگرافی (EMG) و سایر سنسورها، می‌توان بی‌نظمی‌های تنفسی مانند آپنه و هیپوپنه (تنفس غیر طبیعی یا کم عمق) را تشخیص داد.
- ناهنجاری‌های ریتمی قلب: ناهنجاری‌های ریتمی قلب با استفاده از تحلیل الکتروکاردیوگرافی (ECG) قابل شناسایی است.
- وضعیت بدن در طول خواب: با استفاده از سنسورها و الکترودها می‌توان میزان تغییرات در وضعیت بدن را ثبت کرد.
- الگوی حرکت پاها: با استفاده از الکتروانسفالوگرافی (EEG) و الکترومیوگرافی (EMG)، می‌توان الگوی حرکت پاها را در طول خواب ثبت کرد و مشکلاتی مانند سندرم پاهای بی قرار را تشخیص داد.
شناسایی انواع اختلالات با پلی سومنوگرافی
تست خواب که به نام پلی سومنوگرافی نیز شناخته می‌شود برای بررسی و تحلیل مراحل و چرخه خواب فرد و شناسایی اختلالات خواب مورد استفاده قرار می‌گیرد. این تست با استفاده از دستگاه‌های مختلفی انجام می‌شود که بیشتر شامل سنسورها و الکترودها است. وظیفه این دستگاه‌ها بررسی میزان جریان هوا، سطح اکسیژن و ضربان قلب فرد در طول شب است.
پلی سومنوگرافی می‌تواند در بیمارستان یا در خانه صورت گیرد. معمولا این آزمایش در طول شب انجام می‌شود، البته، این تست در روز نیز قابل انجام است. هدف اصلی از انجام پلی‌سونوگرافی، بررسی و ضبط الگوهای خواب فرد است تا اطلاعات کاملی درباره مراحل خواب، مدت زمان هر مرحله، اختلالات خواب و احتمال وجود عواملی مانند آپنه خواب را فراهم کند. این اطلاعات به پزشک متخصص مک می‌کند تا تشخیص دقیق‌تری درباره وضعیت خواب و نیازهای درمانی فرد بدهد.
بیشتر بخوانید: تعریق شبانه کودکان
نتیجه‌گیری
تست خواب یک روش مهم برای تشخیص و درمان مشکلات مرتبط با خواب است. این تست با استفاده از تجهیزات خواب‌سنجی و ضبط داده‌های خواب، امکان تحلیل عمقی از فعالیت‌های شما را در طول شب فراهم می‌کند. نتایج تست توسط پزشک مورد بررسی و تحلیل قرار می‌گیرد و درمان مناسب برای شما در نظر گرفته می‌شود.