آپنه خواب نوزاد وضعیتی است که با مکث در تنفس یا تنفس کم عمق در هنگام خواب در نوزادان مشخص می شود. این شرایط نیاز به مراقبت پزشکی دارد. در این متن، علل، علائم، تشخیص و روش‌های درمانی آپنه خواب نوزاد را مورد بحث قرار خواهیم داد.
دلایل آپنه خواب نوزاد چیست؟
آپنه خواب مرکزی (CSA)، آپنه انسدادی خواب (OSA) و آپنه خواب مختلط از جمله دلایل آپنه در نوزادان است.
آپنه خواب مرکزی (CSA)
آپنه خواب مرکزی زمانی اتفاق می افتد که مغز سیگنال‌های مناسب را به ماهیچه‌هایی که تنفس را در طول خواب کنترل می‌کنند، ارسال نمی‌کند. در نوزادان، این می‌تواند به دلیل نابالغی سیستم عصبی مرکزی که مسئول تنظیم عملکرد تنفسی است، رخ دهد. سایر علل بالقوه آپنه خواب مرکزی در نوزادان عبارتند از شرایط پزشکی موثر بر ساقه مغز مانند ناهنجاری‌های مادرزادی، اختلالات ژنتیکی یا برخی داروها.
بیشتر بخوانید: آپنه خواب انسدادی در کودکان
آپنه انسدادی خواب (OSA)
آپنه انسدادی خواب ناشی از انسداد یا انسداد فیزیکی در راه هوایی فوقانی است که مانع از جریان طبیعی هوا در طول خواب می شود. در نوزادان، علل شایع آپنه انسدادی خواب عبارتند از:
– لوزه ها و آدنوئیدهای بزرگ شده: لوزه‌ها و آدنوئیدها بافت های لنفاوی هستند که به ترتیب در پشت گلو و حفره بینی قرار دارند. هنگامی که آن‌ها به دلیل عفونت یا التهاب متورم یا بزرگ می‌شوند، می‌توانند راه هوایی را در طول خواب مسدود کنند و منجر به مشکلات تنفسی و دوره های آپنه شوند.
ناهنجاری‌های جمجمه-صورتی: برخی از ناهنجاری‌های ساختاری در صورت، فک یا راه هوایی می‌توانند منجر به باریک شدن یا انسداد راه هوایی فوقانی و در نتیجه آپنه انسدادی خواب شوند. به عنوان مثال می‌توان به شرایطی مانند توالی پیر رابین، سندرم داون یا شکاف کام اشاره کرد.
چاقی: وزن بیش از حد بدن می‌تواند منجر به تجمع رسوبات چربی در اطراف راه هوایی، تنگ شدن مسیر و افزایش خطر آپنه انسدادی خواب شود.
بیشتر بخوانید: درمان آپنه خواب
آپنه خواب مختلط
آپنه خواب مختلط زمانی رخ می‌دهد که نوزاد ترکیبی از وقایع آپنه خواب مرکزی و انسدادی را در طول خواب تجربه می‌کند. در برخی موارد، وجود آپنه انسدادی خواب می‌تواند باعث بروز وقایع آپنه خواب مرکزی شود. به عنوان مثال، یک نوزاد با لوزه‌های بزرگ یا آدنوئید (جزء انسدادی) ممکن است دوره‌هایی از آپنه خواب مرکزی را به دلیل پاسخ مغز به انسداد جزئی راه هوایی تجربه کند.
بیشتر بخوانید: نحوه صحیح خوابیدن
علائم آپنه خواب نوزاد
1. مکث در تنفس: ممکن است نوزاد در حین خواب به طور مکرر مکث در تنفس داشته باشد. این مکث‌ها می‌توانند برای مدت زمان کوتاهی باشند و در نوزادان به صورت تکراری رخ دهند.
2. خروپف بلند یا صدای خرخر در هنگام خواب: برخی نوزادان ممکن است خروپف بلندی یا صدای خرخر در هنگام خواب داشته باشند. این صداها معمولا ناشی از سعی بدن در باز کردن مسیر هوایی است و ممکن است به دلیل انسداد یا مشکل در تنفس باشد.
3. اپیزودهای نفس یا خفگی: نوزادان مبتلا به آپنه خواب ممکن است در حین خواب اپیزودهای نفس یا خفگی داشته باشند. این اپیزودها به طور ناگهانی و ناخواسته رخ می‌دهند و می‌توانند باعث بیداری موقتی نوزاد شوند.
4. خواب ناآرام با بیداری‌های مکرر: نوزادان ممکن است در طول شب خواب ناآرام و بیداری‌های مکرر داشته باشند. آپنه خواب می‌تواند منجر به بیدار شدن نوزاد در طول شب شود و خواب او آرامش‌بخش نباشد.
5. خواب آلودگی: به دلیل نقص در تنفس و کاهش اکسیژن ، نوزادان مبتلا به آپنه خواب معمولا در طول روز خواب آلوده هستند.
6. افزایش یا رشد ضعیف وزن: آپنه خواب می‌تواند تغییرات در الگوی تغذیه نوزاد را تحت تاثیر قرار دهد. برخی از نوزادان مبتلا به آپنه خواب ممکن است رشد و وزن مناسب نداشته
7. سیانوز (تغییر رنگ مایل به آبی) پوست، به ویژه در اطراف لب‌ها یا صورت: در برخی موارد شدید آپنه خواب، ممکن است نوزادان در ناحیه دهان و صورت رنگ پوستی مایل به آبی (سیانوز) داشته باشند. این نشانه ممکن است ناشی از کاهش اکسیژن خون باشد که در نتیجه از آپنه خواب ایجاد می‌گردد.
8. مشکل در تغذیه یا بلعیدن: نوزادان مبتلا به آپنه خواب ممکن است مشکلاتی در تغذیه و بلعیدن داشته باشند. آپنه خواب می‌تواند باعث ایجاد مشکلات در مکانیسم بلعیدن شود.
تشخیص آپنه خواب در نوزاد
برای تشخیص آپنه خواب در نوزادان، پزشک از روش‌ها و آزمایشات مختلفی استفاده می‌کند. معاینه جسمی، اندازه‌گیری میزان اکسیژن در خون، نظارت بر تنفس و ضربان قلب و در صورت لزوم انجام آزمایشات دیگر مانند پلی‌مونوگرام (Polysomnogram) می‌تواند برای تشخیص آپنه خواب استفاده شود.
پلی‌مونوگرام یک آزمایش غیرتهاجمی است که در آن فعالیت‌های مغزی، حرکات چشم، تنفس و سطح اکسیژن در خون نوزاد نظارت می‌شود. پلی‌مونوگرام در کلینیک خواب با نظارت تکنسین‌های آموزش دیده انجام می‌شود. این آزمایش می‌تواند اطلاعات مهمی درباره تنفس نوزاد و وضعیت خوابش فراهم کند و برای تشخیص آپنه خواب استفاده می‌شود.
درمان آپنه خواب در نوزاد
رویکرد درمانی آپنه خواب نوزاد به علت زمینه‌ای و شدت بیماری بستگی دارد. برخی از گزینه‌های درمانی رایج عبارتند از:
1. فشار مثبت مداوم راه هوایی (CPAP): این روش شامل استفاده از دستگاهی است که جریان ملایمی از هوا را از طریق ماسک منتقل می‌کند و به باز نگه داشتن راه هوایی در هنگام خواب کمک می‌نماید.
2. داروها: در موارد خاص، ممکن است داروها برای رفع علل زمینه‌ای خاص مانند آپنه مرکزی خواب، تجویز شوند.
3. جراحی: اگر آپنه انسدادی خواب ناشی از انسدادهای فیزیکی مانند بزرگ شدن لوزه‌ها یا آدنوئیدها باشد، از جراحی برای برداشتن این بافت‌ها استفاده می‌شود.
4. تنظیم وضعیت خواب نوزاد، مانند بالا بردن سر در هنگام خواب، می‌تواند به بهبود تنفس کمک کند.
نتیجه‌گیری
آپنه خواب نوزاد بنا به دلایلی همچون آپنه خواب مرکزی (CSA)، آپنه انسدادی خواب (OSA) و آپنه خواب مختلط اتفاق می‌افتد. در این نوشته، به بررسی دلایل، علائم، تشخیص و روش‌های درمانی آپنه خواب پرداختیم. برای والدین بسیار مهم است که با یک متخصص اطفال یا یک متخصص خواب مشورت کنند تا مناسب‌ترین روش درمانی برای نوزاد آنان تعیین شود.