سندرم انفجار سر یک اختلال شنیداری هیپناگوژیک است که در آن افراد در خواب، صداهای بلند و ناشناخته‌ای مانند انفجار بمب، شلیک اسلحه، نواختن سنج و غیره را می‌شنوند. این صداها از نظر فرد واقعی به نظر می‌رسند که فرد حس می‌کند منشا آن‌ها درون سر او است. این سندرم نادر است و بیشتر در زمان استراحت و خواب به رخ می‌دهد.
سندرم انفجار سر چیست؟
همانطور که در مقدمه بیان شد سندرم انفجار سر، نوعی اختلال شنیداری است که در هنگام خواب اتفاق می‌افتد. این سندرم معمولا در ساعات اولیه خواب احساس می‌شود. صدایی که توسط فرد شنیده می‌شود بسیار بلند است، اما با درد همراه نیست. تعداد حملات بیماری متفاوت است و پس از تعدادی از حملات، یک دوره بهبودی چند ماهه مشاهده می‌شود. افراد مبتلا به این سندرم قبل و بعد از حمله احساس ترس و اضطراب می‌کنند و ضربان قلب افزایش می‌یابد. حملات با مشاهده تابش نور و اختلال در تنفس همراه است. همچنین، امکان دارد در هنگام حمله، افراد دچار ناتوانی در ادراک صداهای اطراف و فلج خواب خفیف شوند.
هیچ درمان مشخصی برای این سندرم شناخته نشده است؛ بعضی از روانشناسان آن را با خستگی مرتبط می‌دانند. این سندرم در میان زنان و مردان مشاهده شده است، اگر چه زنان کمی بیشتر از مردان به آن مبتلا می‌شوند و در سن بالای پنجاه سال شایع‌تر است.
بیشتر بخوانید: علت تعریق شبانه در مردان
سندرم انفجار سر و دلایل بروز آن
علت دقیق ایجاد این سندرم هنوز مشخص نشده است، اما با فشار بر روی عصب‌ها و پوسته‌های مغزی مرتبط است. در برخی موارد نیز، این فشار به دلیل تورم، التهاب یا عفونت در این نواحی رخ می‌دهد. عوامل دیگری نیز موجب بروز سندروم انفجار سر می‌شوند. در پاراگراف بعدی به این عوامل اشاره شده است:
- استرس و اضطراب: استرس و اضطراب می‌توانند بر سیستم عصبی فشار وارد کرده و به عنوان عامل مستقیم در ایجاد سندروم انفجار سر عمل کنند.
- مصرف بیش از حد قهوه، الکل و مواد مخدر: مصرف بیش از حد مواد محرک مانند قهوه، الکل و مواد مخدر می‌تواند باعث بروز این سندروم شوند.
- نداشتن خواب و استراحت کافی: خواب و استراحت ناکافی می‌تواند باعث کاهش سطح انرژی و افزایش استرس در بدن شده و اختلال سندروم سر را تحریک کند.
- بیماری‌های مرتبط با سیستم عصبی: برخی بیماری‌های مرتبط با سیستم عصبی مانند صرع و میگرن نیز می‌توانند به ایجاد سندروم انفجار سر منجر شوند.
بیشتر بخوانید: نحوه صحیح خوابیدن
درمان سندروم سر انفجاری
معمولا سندرم انفجار سر نیازی به درمان ندارد. تا به امروز هیچ دارویی برای درمان این سندروم تاییده نشده است. با وجود این، پزشک متخصص برای درمان از بعضی داروها مانند داروی ضد تشنج توپیرامات، داروی بیماری قلبی نیفدیپین، داروی ضد افسردگی آمی تریپتیلین و داروی اختلال وسواس فکری-اجباری، کلومیپرامین استفاده می‌کند.
راه‌های پیشگیری از سندروم سر انفجاری
برخی از اقدامات در پیشگیری و کاهش شدن علائم EHS موثر است. در بخش زیر این اقدامات را برمی‌شماریم.
- مراقبت از بهداشت روزانه (خواب کافی، تغذیه سالم، ورزش منظم): داشتن خواب کافی، تغذیه سالم و ورزش منظم در کاهش علائم EHS و افزایش ایمنی و بهبود وضعیت بدن کمک کند.
- مدیریت استرس: استفاده از تکنیک‌های مدیریت استرس مانند یوگا، تنفس عمیق و ماساژ می‌تواند به کاهش سطح استرس و حفظ آرامش در بدن کمک کند.
- محدود کردن مصرف مواد محرک: مصرف قهوه، الکل و مواد مخدر را محدود کنید یا از آن‌ها خودداری کنید. این اقدام می‌تواند در کاهش علائم EHSکمک کننده است.
- مراجعه به پزشک اعصاب و روان: در صورت داشتن بیماری‌های مرتبط با سیستم عصبی، مراجعه به پزشک اعصاب و روان می‌تواند در درمان و کاهش علائم EHS کمک کننده باشد.
بیشتر بخوانید: علت تعریق شبانه در مردان
نتیجه‌گیری
سندروم انفجار سر (EHS) یک وضعیت ناراحت‌کننده است که با به گوش رسیدن صداهای ناگهانی و غیرعادی در گوش همراه است. برخی از راهکارهای کاهش این سندرم شامل بهداشت روزانه منظم، مدیریت استرس، محدود کردن مصرف مواد محرک و مراجعه به پزشک اعصاب و روان است.